proszę usiąść

- prosić kogoś o coś to ask sb for sth

- prosić kogoś, żeby coś zrobił to ask sb to do sth

- prosić kogoś o przebaczenie to ask a. beg sb’s forgiveness

- (bardzo) proszę nas częściej odwiedzać! please come and see us more often!

- proszę o uwagę! may I have your attention, please?

- proszę o spokój! (w szkole) quiet please!

- podaj mi proszę gazetę! could you hand me the paper, please?

- proszę cię, zrób to dla mnie please, would you do it for me?

- proszę dwa bilety two tickets, please

- dowód osobisty proszę may I see your ID, please?

- proszę mi wierzyć, nic nie wiedziałem (please) believe me, I didn’t know anything about it

- przyniosłem książkę, o którą prosiłeś I’ve brought the book you asked for

- ja prosiłem kawę, nie herbatę I asked for coffee, not tea

- czy mogę pana o coś prosić? can a. could I ask you to do something for me, please?

- „uprzejmie proszę o udzielenie mi urlopu bezpłatnego” (w podaniu) ‘I would like to apply for a period of unpaid leave’ książk.

- prosił, żeby go zostawić samego he asked to be left alone

- bardzo bym prosił, żeby pan to poprawił I’d be very grateful if you could correct it

- „nie idź jeszcze” – prosił ‘don’t go yet,’ he begged a. pleaded

- pan Kowalski jest proszony o zgłoszenie się do informacji could Mr. Kowalski please report to the information desk ⇒ poprosić

- prosić kogoś do środka to ask sb in

- proszę do stołu, kolacja gotowa please come to the table a. be seated, (the) dinner’s ready

- proszę usiąść a. siadać would you like to take a seat?, please sit down

- szef cię prosi the boss wants to see you

- nikt cię tu nie prosił no one asked you here

- przyszła nie proszona she came uninvited ⇒ poprosić

- prosić kogoś do tańca to ask sb to dance

- czy mogę panią prosić? may I have a dance?

- panie proszą panów! ladies’ invitation! ⇒ poprosić

- wewnętrzny 125, proszę extension 125, please

- proszę z kierownikiem! may I speak to the manager, please? ⇒ poprosić

- on aż się prosi, żeby go walnąć pot. he’s just asking for a punch on the nose

- aż się prosi, żeby tu posprzątać the place needs a good clean-up

- tu się aż prosi o kilka przykładów it would be good to have a few of examples here

- nie proś się, i tak ci nie dadzą don’t ask them, you won’t get it anyway

- „mogę przyjść jutro?” – „(bardzo) proszę” ‘may I come tomorrow?’ – ‘yes, please do’

- „czy mogę skorzystać z telefonu?” – „proszę (bardzo)” ‘please, may a. can I use the telephone?’ – ‘go ahead, please’

- „dziękuję” – „proszę, nie ma o czym mówić” ‘thank you’ – ‘that’s all right, don’t mention it’

- proszę państwa, zaczynamy! ladies and gentlemen it’s time to begin!

- oczywiście, proszę wysokiego sądu yes, of course, your honour

- już idę, proszę cioci I’m coming, aunt

- wyjechał i, proszę ciebie, nie wrócił he went away and, believe it or not, hasn’t come back

- proszę, proszę! patrz, kto przyjechał! well, well! look who’s here!

■ co proszę? pot. what was that? pot.; come again? GB pot.

- nie dał się dwa razy prosić he didn’t have to be asked twice

perf; po-; -szę, -sisz, -ś; imp, vt

* * *

- szę -sisz

1. ( nakłaniać) ask ( kogoś o coś sb for sth l. sth of sb) (kogoś, by coś zrobił sb to do sth); prosić o głos ask for the floor; prosić kogoś o przebaczenie ask sb's forgiveness; prosić kogoś o przysługę ask sb a favor, ask a favor of sb; prosić kogoś o radę/pomoc ask l. seek sb's advice/help, seek advice/help from sb; prosić kogoś o rękę propose to sb; prosić (kogoś) o pozwolenie ask (sb's) permission, ask permission (from sb); prosić o zadawanie pytań (o przewodniczącym, prelegencie) invite questions; prosić za kimś put in a (good) word for sb; czy mogę prosić o... may l. can I trouble you for...; czy mogę prosić o sól? could you pass the salt?, may I trouble you for the salt?; czy mogę prosić o uwagę? may l. could I have your attention?; czy mogę prosić Piotra? ( do telefonu) could I speak to Peter, please?; uprzejmie prosimy pasażerów o przechodzenie do wyjścia passengers are kindly requested to proceed to the exit; proszę pozostać na miejscach podczas startu ( samolotu) you are requested to remain seated during takeoff; proszę mi wierzyć believe me; proszę Pana/Pani sir/madam; proszę pana ( do nieznanego mężczyzny) mister; proszę pani,... do nauczycielki please miss,...; proszę Państwa ladies and gentlemen; proszę (bardzo) (odpowiedź na „dziękuję”) not at all, you're welcome, don't mention it; (podając l. wskazując coś) here you are; ( wyrażając zgodę) please do, go ahead; ( przepuszczając kogoś w drzwiach) after you; proszę! ( wejść) come in!; no (i) proszę! (well) what do you know!; następny, proszę! next please!; proszę? ( nalegając na powtórzenie) pardon?, excuse me?; (= czym mogę służyć?) can I help you?; proszę za mną follow me, please; proszę tędy this way, please; proszę wstać, sąd idzie all rise, the court is in session; proszę usiąść l. spocząć please, be seated, please take a seat; proszę o uśmiech! ( do zdjęcia) say cheese!; proszę o wybaczenie please accept my apologies; proszę podać wiek, stan cywilny i zawód please state your age, marital status and occupation; proszę pozdrowić ode mnie siostrę/małżonka itp. remember me to your sister/husband etc.; proszę przyjść do mnie w piątek come and see me on Friday.

2. ( zapraszać) invite ( kogoś na coś sb to l. for sth); prosić kogoś do pokoju/na herbatę ask sb in/to tea.

- usiąść na krześle/łóżku to sit down on the chair/bed

- usiąść wygodnie to sit down comfortably

- wszedł do pokoju i usiadł obok matki he went in and sat (down) beside his mother

- czy mogę tutaj usiąść? may I sit here?

- proszę usiąść, zaraz zaczynamy please sit down, we’ll be starting soon

- usiąść przy stole to sit (down) at the table

- musimy usiąść i porozmawiać we have to sit down and talk

- usiąść okrakiem na krześle to sit astride a chair

- rano usiadł do pisania he sat down to write in the morning

- usiąść za kierownicą to sit behind the wheel

■ mieć na czym usiąść pot., żart. to be broad in the beam pot., żart.

* * *

-o-

1. ( mebel) table; stół kuchenny kitchen table; stół konferencyjny conference table; przen. the conference; Stół Pański rel. the Lord's Table; usługiwać przy stole wait at the table; siedzieć przy stole sit at the table; usiąść do stołu sit down to table; wstać od stołu stand down from the table; nakryć do stołu dla sześciu osób lay the table for six (people); podać do stołu serve food; podano do stołu ( informacja udzielana przez lokaja) dinner(breakfast etc.) is l. has been served; zapraszać do stołu invite to the table; stół uginał się od jedzenia the table was piled with food; szczyt stołu the head of the table; rozkosze stołu the pleasures of the table; droga równa jak stół the road as level as a floor; wyłożyć karty na stół put l. lay l. set one's cards on the table; wyłożyć pieniądze na stół pay down in hard cash; uderz w stół, a nożyce się odezwą if the cap fits wear it, the hit dog howls.

2. techn. table, bench; stół kreślarski drawing table; stół montażowy film, radio cutting l. editing table l. bench.

3. med. table; ( operacyjny) operating table; umrzeć na stole die on the (operating) table.

- spocząć na kanapie/trawie to sit down on a sofa/the grass

- spocząć w fotelu/cieniu to sit down in a chair/the shade

- proszę spocząć! a. niech pan/pani spocznie! take a seat a. be seated, please

- nie spocznę, dopóki nie dowiem się prawdy I will never rest until I know the truth

- jej spojrzenie spoczęło na nas her eyes rested on us

- testament/klejnot spoczywał w sejfie the will/jewel reposed in the safe

■ spocznij! Wojsk. at ease!

- spoczcząć w grobie a. w ziemi to die and be buried

- niech spoczywa w pokoju may s/he rest in peace